Σάββατο 19 Αυγούστου 2017

Απάντηση για το θέμα της μεταφοράς σωματιδίων σκόνης των Σκουριών προς τη Θεσσαλονίκη




Ο κ. Γιάννης Βουρδούνης, ο οποίος δηλώνει Διπλωματούχους Μηχανικός Ορυκτών Πόρων και «φίλος του ΕΠΑΜ», θεωρεί ότι το ΕΠΑΜ έχει «παραπλανηθεί» ως προς τις θέσεις του για το θέμα των Σκουριών επειδή στο 5ο συνέδριό του εξέδωσε ψήφισμα ενάντια στην εξόρυξη χρυσού στη Χαλκιδική και συμπαράστασης στους διωκόμενους αγωνιστές.
Παρόλο που σε επιστολή του προς το ΕΠΑΜ στις αρχές Απριλίου όπου έθετε τις ενστάσεις του για τις θέσεις του μετώπου ως προς το θέμα αυτό, είχε λάβει αναλυτική και άκρως εμπεριστατωμένη απάντηση από το στέλεχος του ΕΠΑΜ, Όθωνα Κουμαρέλλα, φαίνεται ότι δεν την κατανόησε. Η απάντηση εκείνη προτιμήσαμε να παραμείνει προσωπική σεβόμενοι το χαρακτήρα της ιδιωτικής χροιάς της επιστολής του, παρόλο που ο ίδιος στη συνέχεια δημοσιοποίησε την επιστολή του σε φιλικά προς την Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. και τους υπέρμαχους της επένδυσης ιστολόγια, χωρίς βέβαια να αναφέρει την απάντησή μας.
Ο κ. Βουρδούνης, τα θετικά συναισθήματα του οποίου προς το ΕΠΑΜ δεν έχουμε κανένα λόγο να αμφισβητήσουμε, επανήλθε πριν από λίγες μέρες για το ίδιο θέμα στη σελίδα του στο Facebook, όπου παραθέτει φωτογραφίες που επεξεργάστηκε όπως λέει ο ίδιος «για να ξεστραβώσει ορισμένους», σύμφωνα με τις οποίες «αποδεικνύεται» ότι η Θεσσαλονίκη δεν κινδυνεύει από τη μεταφορά σωματιδίων σκόνης των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στις Σκουριές. Η ανάρτηση του κ. Βουρδούνη βρίσκεται εδώ.
Επειδή λέει ότι πιστεύει πως το ΕΠΑΜ «πρέπει να εκπροσωπεί την ωμή αλήθεια όσο σκληρή κι αν είναι», κι επειδή ως προς αυτό συμφωνούμε απόλυτα, του παραθέτουμε δημόσια αυτή τη φορά «την ωμή αλήθεια όσο σκληρή κι αν είναι» για το θέμα της μεταφοράς σωματιδίων σκόνης, απαντώντας στους ισχυρισμούς του μέσω της επιστολής του κ. Χρήστου Δομακίνη, MSc Γεωλόγου – Περιβαλλοντολόγου και μέλους του ΕΠΑΜ.
Σημείωση: Κατανοούμε τις αγωνίες και τις όποιες ανασφάλειες διακατέχουν τον κ. Βουρδούνη και τους συναδέλφους του λόγω επαγγελματικής ειδικότητας. Σε μια Ελλάδα ελεύθερη και δημοκρατική για την οποία αγωνιζόμαστε, οι δυνατότητες κάλυψης των επιστημόνων και του αντίστοιχου εργατικού δυναμικού στον μεταλλευτικό τομέα για κάθετη αξιοποίηση του ορυκτού πλούτου με την εγχώρια μεταλλουργία, είναι ανεξάντλητες, χωρίς να απαιτείται η περιβαλλοντική, κοινωνική και οικονομική καταστροφή καμιάς περιοχής της χώρας, και χωρίς τις νεοαποικιοκρατικές δεσμεύσεις που επέβαλαν οι δανειστές και οι τοκογλύφοι.
Παραθέτουμε στη συνέχεια την επιστολή απάντησης του κ. Δομακίνη.
Γιώργος Φωτεινός – Υπεύθ. περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας του ΕΠΑΜ.

Κε Βουρδούνη,

Αρχικά θα ήθελα να σταθώ στο γεγονός πως όταν φίλοι του ΕΠΑΜ ενδιαφέρονται και εκφράζουν την άποψή τους με σκοπό να προστατέψουν το μέτωπο από διάφορες «κακοτοπιές», με κάνει να αισθάνομαι αισιόδοξος για το μέλλον του αγώνα μας και της πατρίδας μας.

Παρ’ όλα αυτά όταν εξετάζουμε κάποιο θέμα, ο ασφαλέστερος τρόπος για να εξασφαλίσουμε την αντικειμενικότητα της διερεύνησής του, είναι μέσα από μια επιστημονική ματιά. Όταν μια άποψη είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη σε βαθμό που δε χωράνε αμφιβολίες, τότε δε μένει άλλη οδός από τα να γίνει αποδεκτή.

Όσον αφορά την «ΜΚΟ antigold», η οποία από ότι έχω διαβάσει έως σήμερα, αποτελείται από το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων (ΠΜΔ), αυτό που μας αφορά είναι αν αποτελεί ΜΚΟ, ή αν οι θέσεις της είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και αποδεκτές; Σύμφωνα με ό,τι έχω διαβάσει έως σήμερα, και σύμφωνα με τη δική μου επιστημονική κατάρτιση, από τα πονήματα τα οποία μέχρι στιγμής έχει συντάξει το ΠΜΔ, διαπιστώνω ότι φέρουν επιστημονική αρτιότητα στον τρόπο με τον οποίο τεκμηριώνουν τις θέσεις τους, όπως και οι καταγγελίες που έχουν κάνει. Για παράδειγμα το ΥΠΕΚΑ στην με την ΑΠ 805/22-7-2014 εισήγηση του για πρόστιμο 8.100€ στην Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. για παράνομη υλοτόμηση, λαμβάνει υπόψη και την από 3-12-2013 επιστολή του ΠΜΔ (Α.Π. 1971/ 12-12-2013). Όπως και να έχει, τα πονήματα του ΠΜΔ είναι διαθέσιμα και όποιος τα διαβάσει μπορεί να σχηματίσει μια άποψη για το πόσο αιθεροβατούν ή όχι.

Σχετικά με τη μεταφορά σωματιδίων σκόνης, σε βαθμό που αυτά φτάνουν έως τη Θεσσαλονίκη, χρήσιμο θα ήταν να διαβάσει κανείς την απάντηση του ομότιμου καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας κ. Δημητριάδη Σαράντη προς το άρθρο του ομότιμου καθηγητή Χημείας κ. Κουϊμτζή Θεμιστοκλή με τίτλο: «Ο χρυσός της Χαλκιδικής – Τεχνογνωσιοφοβία» (Δημητριάδης, 2017). Όσον αφορά τη μεταφορά στερεών ρύπων με τη βοήθεια του αέρα αυτό που μας ενδιαφέρει είναι η διάχυσή τους στην ατμόσφαιρα. Όταν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, γίνεται μια έκρηξη σε λατομείο, τότε αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εκλυθούν στην ατμόσφαιρα σωματίδια σκόνης από τα οποία τα βαρύτερα καταπίπτουν στο γήινο ανάγλυφο πλησιέστερα από το σημείο της έκρηξης και τα ελαφρύτερα μπορούν να «ταξιδέψουν» μακρύτερα από το σημείο της ως άνω αναφερθείσας έκρηξης. Γι αυτό το λόγο η περιοχή κοντά στο σημείο της έκρηξης είναι καλυμμένη με στρώματα σκόνης που προέρχονται από την έκρηξη, ενώ σε περιοχές μακρύτερα από αυτό μπορεί να μην εμφανίζονται αντίστοιχα στρώματα σκόνης, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν αποκλείει το γεγονός πως μικροσκοπικά σωματίδια βρίσκονται σε μια τέτοια περιοχή σε αιώρηση ή έχουν καταπέσει.

Σαφώς και η άποψη για σχηματισμό στρωμάτων σκόνης 10άδων μέτρων, που προέρχονται από προϊόντα εκρήξεων λατομείων, σε περιοχές που βρίσκονται αρκετά μακριά από αυτά δεν ευσταθεί και θα ήθελα πολύ να διαβάσω για το ποιος ισχυρίζεται κάτι τέτοιο. Αυτό που μας ενδιαφέρει όμως είναι η περιεκτικότητα των σωματιδίων αυτών στον αέρα. Για παράδειγμα η θεσπισμένη οριακή τιμή έκθεσης για τα αναπνεύσιμα σωματίδια, του λεπτά διαμερισμένου χαλαζία στην ατμόσφαιρα, είναι 0,1 mg/m3 (Δημητριάδης, 2014). Το γεγονός λοιπόν πως δεν υπάρχει ορατό στρώμα σκόνης σε μια περιοχή δε σημαίνει ότι σε αυτή δεν κυκλοφορούν επικίνδυνα σωματίδια, είτε σε αιώρηση ή έχοντας καταπέσει σε αυτή.

Επιπλέον, το πόσο μακριά θα ταξιδέψει ένας ρύπος σε μορφή σκόνης δεν εξαρτάται μόνο από την έκταση που καταλαμβάνει ένα λατομείο ή από την επιφάνεια που καταλαμβάνει το ανοιχτό όρυγμα επιφανείας. Κατ΄ αρχάς κάποιοι προβληματισμοί:
1. Δεν θα ήταν πιο δίκαιο να συγκρίνουμε επιφάνειες ανοιχτών ορυγμάτων επιφανείας και στις δύο περιπτώσεις, από το να συγκρίνουμε από τη μια την έκταση ενός ολόκληρου λατομείου, όπως αυτό της εταιρείας Ελληνικοί Λευκόλιθοι Α.Ε. στη Γερακινή, και από την άλλη την επιφάνεια ανοιχτού ορύγματος των Μεταλλευτικών εγκαταστάσεων στη θέση Σκουριές;
2. Η εμβαδομέτρηση έγινε σύμφωνα με τους κύκλους που χαράχτηκαν στο Google EarthTM;
3. Οι εκτάσεις που δίνονται μήπως θα ήταν ακριβέστερες αν περιλάμβαναν τις τιμές των ορίων του λατομείου των Ελληνικών Λευκολίθων Α.Ε. και του ανοιχτού ορύγματος επιφανείας στη θέση Σκουριές, βασιζόμενες στις αντίστοιχες Τεχνικές Μελέτες ή Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ);
4. Οι αποστάσεις προς Θεσσαλονίκη από ποιο σημείο μετρούνται; (γιατί δεν φαίνεται καθαρά στις επεξεργασμένες εικόνες από το Google EarthTM).

Όπως και να έχει, ας θεωρήσουμε πως οι εκρήξεις στο λατομείο των Ελληνικών Λευκολίθων Α.Ε. στη Γερακινή καταλαμβάνουν μεγαλύτερη έκταση και συνεπώς εκλύουν στην ατμόσφαιρα, κάθε φορά που γίνεται έκρηξη, μεγαλύτερες ποσότητες σωματιδίων σκόνης συγκριτικά με το ανοιχτό όρυγμα επιφανείας στη θέση Σκουριές. Το πόσο μακριά θα «ταξιδέψει» η σκόνη που εκλύεται εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και όχι μόνο από τον ως άνω αναφερθέντα.

Δε θα έπρεπε λοιπόν αρχικά να μας προβληματίσει αν στις δυο αυτές θέσεις πραγματοποιούνται εκρήξεις με την ίδια συχνότητα; Αν για παράδειγμα στις Σκουριές πραγματοποιούνται εκρήξεις κάθε μέρα και στο λατομείο των Ελληνικών Λευκόλιθων Α.Ε. 2 φορές την εβδομάδα, η ποσότητα σωματιδίων που εκλύεται συνολικά σε ποια θέση είναι μεγαλύτερη; Τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά των σωματιδίων σκόνης που εκλύονται από τις 2 θέσεις μας αφορούν; Σωματίδια αμιάντου και χαλαζία είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία (Δημητριάδης, 2014, Μπένος, 2014). Επίσης, είναι ελαφρύτερα τα ινώδη σωματίδια σκόνης αμιάντου ή χαλαζία από τα σωματίδια σκόνης λευκόλιθου;

Επιπλέον, σίγουρα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη και τις γεωμορφολογικές συνθήκες που επικρατούν τόσο στο σημείο της έκρηξης όσο και αυτές που παρεμβάλλονται μεταξύ των σημείων έκρηξης και της πόλης της Θεσσαλονίκης. Όσον αφορά τη θέση Σκουριές, αυτή βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 700μ. (Τοπογραφικός Χάρτης 1:50.000 : Φύλλο Αρναία), ενώ τα μεταλλεία του Ελληνικού Λευκόλιθου Α.Ε. στη Γερακινή βρίσκονται σε υψόμετρο περίπου 100μ. (Τοπογραφικός Χάρτης 1:50.000 : Φύλλο Πολύγυρος). Ένα σωματίδιο σκόνης, που εκτοξεύεται μέσω έκρηξης, από ένα σημείο ψηλότερο κατά 600μ. περίπου, από ένα άλλο χαμηλότερο σημείο, θα διανύσει σαφώς μεγαλύτερη απόσταση. Επιπρόσθετα, με μια πρόχειρη δοκιμή που έκανα με τη βοήθεια Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ) και το Ψηφιακό Μοντέλο Αναγλύφου (ΨΜΑ) EU-DEM, διακριτικής ικανότητας 25μ., η μορφολογική τομή λατομείων Ελληνικού Λευκόλιθου Α.Ε. – Θεσσαλονίκης, έχει μέγιστο υψόμετρο τα 700 περίπου μέτρα, ενώ η αντίστοιχη μορφολογική τομή θέση Σκουριές – Θεσσαλονίκης έχει μέγιστο υψόμετρο τα 900 περίπου μέτρα. Αυτό σημαίνει ότι ένα σωματίδιο σκόνης που εκλύεται από έκρηξη στο λατομείο Ελληνικών Λευκόλιθων θα πρέπει να υπερβεί φυσικό εμπόδιο της τάξης των 600μ (700μ – 100μ = 600μ.), ενώ αντίστοιχο σωματίδιο σκόνης που εκλύεται από έκρηξη στη θέση Σκουριές θα πρέπει να υπερβεί φυσικό εμπόδιο της τάξης των 200μ. (900μ – 700μ. = 200μ.). Μεγάλο ρόλο φυσικά διαδραματίζουν και οι επικρατούντες άνεμοι σε κάθε περιοχή. Αν για παράδειγμα στην περιοχή των λατομείων Ελληνικών Λευκόλιθων επικρατούν άνεμοι με διεύθυνση από βορρά προς νότο, τα σωματίδια σκόνης θα οδηγηθούν προς την ακτογραμμή της Γερακινής και όχι προς τη Θεσσαλονίκη. Στους παράγοντες που αναφέρουμε δεν πρέπει να παραλείψουμε και το αν στη διαδρομή ενός σωματιδίου σκόνης παρεμβάλλονται υδάτινα σώματα όπως για παράδειγμα λίμνες, που ενδεχομένως να εμποδίζουν την κίνηση ενός σωματιδίου σκόνης λόγω των σωματιδίων νερού που εξατμίζονται από αυτές, ενώ θα συμφωνήσω πως και η απόσταση που θα διανύσει ένα σωματίδιο σκόνης είναι σημαντικός παράγοντας. Προφανώς ένα σωματίδιο σκόνης από τη θέση Σκουριές θα διανύσει μεγαλύτερη απόσταση προκειμένου να φτάσει στην πόλη της Θεσσαλονίκης συγκριτικά με ένα σωματίδιο σκόνης από τα λατομεία των Ελληνικών Λευκόλιθων Α.Ε. στη Γερακινή.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι τελικά για να φθάσει ένα σωματίδιο, είτε από τη θέση εξορύξεων στις Σκουριές, είτε από τα λατομεία των Ελληνικών Λευκόλιθων στη Χαλκιδική, στη Θεσσαλονίκη αποτελεί άθροισμα πολλών παραγόντων. Δεν είναι λοιπόν απίθανο σωματίδια σκόνης αμιάντου και χαλαζία από τις εξορύξεις στις Σκουριές να «ταξιδέψουν» μέχρι και τη Θεσσαλονίκη. Πως μπορούμε να το διαπιστώσουμε αυτό; Σίγουρα όχι περιμένοντας να δούμε στρώματα σκόνης να αποτίθενται στην πόλη αυτή. Ο ασφαλέστερος τρόπος είναι να γίνουν μετρήσεις από σταθμούς, ώστε να προσδιοριστεί η περιεκτικότητα των σωματιδίων αυτών στην ατμόσφαιρα της Θεσσαλονίκης. Μέχρι να πραγματοποιηθεί αυτό τίποτα δεν αποκλείεται και όλες οι απόψεις για το αν σωματίδια αμίαντου και χαλαζία έρχονται από τις Σκουριές στη Θεσσαλονίκη είναι καθαρά σε θεωρητικό επίπεδο.

Σε καμία περίπτωση δεν θεωρώ πως τα λατομεία των Ελληνικών Λευκόλιθων Α.Ε. δεν έχουν δυσμενείς συνέπειες προς το περιβάλλον (Πελέκα & Σοφιανού, 2014). Όταν όμως ερευνούμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον που έχει ένα έργο, μας ενδιαφέρει το έργο αυτό αποκλειστικά και δεν εξυπηρετεί κανένα σκοπό να το συγκρίνουμε με κάποια άλλα. Απόδειξη αυτού αποτελούν οι ΜΠΕ που αναφέρονται στις επιπτώσεις ενός έργου στο περιβάλλον και παραθέτουν στοιχεία που αφορούν μόνο το έργο που εξετάζεται. Ποτέ σε καμία ΜΠΕ, ούτε από αυτές που έχω διαβάσει ούτε από αυτές που έχω συντάξει, δεν έχω δει κάποιος περιβαλλοντολόγος να ισχυρίζεται ότι το έργο δεν ρυπαίνει γιατί κάποιο αντίστοιχο έργο ρυπαίνει περισσότερο. Αν ίσχυε κάτι τέτοιο σαν πρακτική, όλες οι ΜΠΕ θα χρησιμοποιούσαν ακραίες περιπτώσεις για να τεκμηριώσουν ότι το υπό εξέταση έργο τους δεν έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Γιατί να συγκρίνουμε λοιπόν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών με τους Ελληνικούς Λευκόλιθους Α.Ε. και όχι με το μεταλλείο χαλκού Ρόσια Ποϊένι στη Ρουμανία, όπου συγκριτικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στις Σκουριές είναι ασήμαντες;  Αυτό σημαίνει ότι οι μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών δεν έχουν δυσμενείς περιβαλλοντικές επιτπώσεις;

Το γεγονός πως στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών συντελείται μεγάλου μεγέθους περιβαλλοντική καταστροφή είναι ένα γεγονός, στο οποίο δε χωράει πλέον καμιά αμφιβολία. Όχι γιατί το λέει η «ΜΚΟ antigold», αλλά η προσωπική μελέτη της ΜΠΕ που συντάχθηκε από την ENVECO Α.Ε. για λογαριασμό της Ελληνικός Χρυσός, και οι μελέτες και τα δημοσιεύματα διακεκριμένων επιστημόνων που είναι εξειδικευμένοι στο αντικείμενο αυτό, μεταξύ των οποίων: 1) Παπαζάχος Κωνσταντίνος (καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας Α.Π.Θ.), 2) Δημητριάδης Σαράντης (ομότιμος καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας Α.Π.Θ.), 3) Αρίκας Κυριάκος (Υφηγητής Ινστιτούτου Ορυκτολογίας – Πετρογραφίας Πανεπιστημίου Αμβούργου) και 4) Μελάς Δημήτριος (αναπλ. καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος Α.Π.Θ.), και τέλος τα πορίσματα των:

Από τη μελέτη των προαναφερθέντων εργασιών και πορισμάτων προκύπτει αβίαστα ότι οι μεταλλευτικές εγκαταστάσεις Σκουριών προκαλούν δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον, οι οποίες σε κάποιες περιπτώσεις είναι και μη αντιστρέψιμες. Ενδεικτικά αναφέρω ότι:
          - Στη θέση Σκουριές υπάρχουν φράγματα τελμάτων τα οποία κατασκευάστηκαν σε ζώνη   επικινδυνότητας 2 (ισχυρά σεισμόπληκτες περιοχές) και μάλιστα πλησίον ενεργών ρηγμάτων (Παπαζάχος 2014).
         - Το έργο προβλέπει ταπείνωση της στάθμης του υπόγειου νερού από τα +480μ. στα -130μ., με ανυπολόγιστες συνέπειες για το υδατικό ισοζύγιο της περιοχής (
ENVECO, 2010).
        - Από το μεταλλείο στις Σκουριές υπολογίζεται ότι θα εκπέμπονται μέχρι περίπου 430
t/y PM10 μόνο από την επιφανειακή εξόρυξη του μεταλλεύματος. Ενώ μετρήσεις της ίδιας της TVX Hellas δείχνουν ότι η ατμόσφαιρα στην περιοχή κοντά στη θέση Σκουριές είναι ήδη βεβαρημένη σε As. (Συμβούλιο Περιβάλλοντος Α.Π.Θ., 2012).
      - Η ποιότητα των παράκτιων υδάτων των Δήμων Αρναίας, Σταγείρων και Παναγίας έχει υποβαθμιστεί (Συμβούλιο Περιβάλλοντος Α.Π.Θ., 2012). Ενδεικτική είναι η απόσυρση της Γαλάζιας σημαίας του Στρατωνίου.
       - Επιτόπια έρευνα στα υδατορέματα της περιοχής έδειξε ότι υπάρχει βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων και μάλιστα σε εδώδιμο είδος ψαριού (Lazaridou-Dimitriadou m., Koukoumides H., Lekka M. & Gaidagis G., 2004).

Όσον αφορά την πληρότητα της ΜΠΕ της ENVECO Α.Ε., αυτή αμφισβητείται έντονα από πάρα πολλούς εξειδικευμένους επιστήμονες που την έχουν διαβάσει, τόσο για τα στοιχεία που παραθέτει όσο και για τη μεθοδολογία που ακολουθεί προκειμένου να αποδείξει ότι το εξεταζόμενο έργο δεν έχει δυσμενείς επιπτώσεις στο περιβάλλον. Προσωπικά συμφωνώ με τις ως άνω εκτιμήσεις και από την πλευρά μου προσθέτω πως σε ορισμένα σημεία η εν λόγω ΜΠΕ εμφανίζει προχειρότητα που δεν αρμόζει για ΜΠΕ σε έργα τόσο σημαντικά. Για παράδειγμα, σχεδόν όλοι οι χάρτες που επισυνάπτονται με τη ΜΠΕ ή βρίσκονται ως σχήματα στο σώμα του κυρίως κειμένου, δεν έχουν πλέγμα προβολικού συστήματος αναφοράς!!!

Κατά καιρούς η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. έχει χρησιμοποιήσει επιστήμονες για να αποδείξει ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι από το έργο της, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τις γνώσεις τους για να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη και το λέω αυτό έχοντας την επιστημονική κατάρτιση να αναγνωρίζω τέτοια «ατοπήματα». Εκτός από τον ομότιμο καθηγητή Χημείας κ. Κουϊμτζή Θεμιστοκλή στον οποίο αναφερθήκαμε στην αρχή του κειμένου, χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του Καθηγητή του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Νίκου Σκαρπέλη, ο οποίος προσπάθησε να πείσει με έκθεσή του πως στις Σκουριές δεν υπάρχει αμίαντος. Ευτυχώς, οι κύριοι Δημητριάδης Σ. και Αρίκας Κ., τοποθετήθηκαν έγκαιρα και ανέτρεψαν πλήρως τις θέσεις της έκθεσης του κ. Σκαρπέλη, με επιστημονικά πλήρως τεκμηριωμένα επιχειρήματα. (Δημητριάδης 2014, Αρίκας, 2014 & 2015).

Σχετικά με την Eldorado δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τις περιβαλλοντικές καταστροφές που έχει υλοποιήσει και θα υλοποιήσει στις Σκουριές, έχει στα πλάνα της να τις επαναλάβει στη Θράκη (Πέραμα, Μαρώνεια, Κίρκη και Πεύκα Έβρου) και στο Ν. Σερρών (Άγγιστρο και Χαρωπό). Θα επιτρέψουμε να γίνει αυτό; Τι εικόνα θα παρουσιάζει το τοπίο και οι φυσικοί πόροι μετά το πέρας των εργασιών των λατομείων – μεταλλείων; Μπορούμε να ζήσουμε σε τέτοιες περιβαλλοντικές συνθήκες;

Συμπερασματικά, οφείλω να ομολογήσω πως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί σε ό,τι διαβάζουμε και να μην απορρίπτουμε κάποιες πηγές πληροφόρησης βάζοντας τους «ταμπέλες». Πρέπει να μελετάμε τις απόψεις/θέσεις που διατυπώνονται κάθε φορά και αν διαθέτουμε τα κατάλληλα επιστημονικά εργαλεία να παίρνουμε θέση και να κρίνουμε αυτά που ισχυρίζεται κάποιο πόνημα, άρθρο, σχόλιο κτλ. Αν μια θέση τεκμηριώνεται επαρκώς επιστημονικά, γιατί να μην γίνεται αποδεκτή; Αν μια θέση «χωλαίνει» επιστημονικά θα πρέπει να την αποδεχτούμε; Το καλύτερο κατά την άποψή μου είναι να στεκόμαστε πάντοτε με κριτική σκέψη απέναντι σε κάθε ζήτημα επιστημονικό ή μη, ανεξάρτητα από πού αυτό προέρχεται.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Βουρδούνη για το ενδιαφέρον που έδειξε και την πρόθεση του να προστατέψει το ΕΠΑΜ από τυχόν «στραβοπάτημα», αλλά και τον προβληματισμό που εξέθεσε.

Δομακίνης Χρήστος
MSc Γεωλόγος – Περιβαλλοντολόγος, PhD can.
Μέλος ΕΠΑΜ (Τ.Ο. Ανατολικής Θεσ/νίκης)

ΠΗΓΕΣ  &  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αρίκας Κ., 2014.  Τρεμολίτης στις Σκουριές: μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία.
- Αρίκας Κ., 2015. Κριτική στην έκθεση του Νίκου Σκαρπέλη με τίτλο «Έρευνα για πιθανή παρουσία αμιαντομόρφων αμφιβόλων σε δείγματα πυρήνων γεωτρήσεων από το κοίτασμα Σκουριών Χαλκιδικής της «Ελληνικός Χρυσός Α.Ε.»
- Δημητριάδης Σ., 2014. Σχετικά με την παρουσία τρεμολίτη/ακτινόλιθου και χαλαζία στα προς εξόρυξη υλικά των σκουριών και των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων που θα έχει η εξόρυξη – κατεργασία – απόθεση απόβλητων των υλικών αυτών στην υγεία των κάτοικων των οικισμών πέριξ της περιοχής των μεταλλείων.
- Μπένος Α., 2014. Εκτίμηση των συνεπειών για την υγεία των εργαζομένων και του πληθυσμού της περιοχής από την παρουσία αμιάντου και χαλαζία στα πετρώματα που ήδη αποκαλύπτονται από τις εξορυκτικές δραστηριότητες στις Σκουριές Χαλκιδικής.
- Πελέκα Α., και Σοφιανού Κ., 2014. Μεταλλείο «Ελληνικοί Λευκόλιθοι ΑΕ»: επιπτώσεις στο περιβάλλον και μερικές προτάσεις, ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.
- Συμβούλιο Περιβάλλοντος Α.Π.Θ., 2012. Εισήγηση της επιτροπής για τη μεταλλευτική δραστηριότητα στη Β. Χαλκιδική.
- ENVECO, 2010. Μελέτη Περιβαλλοντικών επιπτώσεων μετελλευτικών – μεταλλουργικών εγκαταστάσεων της εταιρίας Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική
- Lazaridou-Dimitriadou m., Koukoumides H., Lekka M. & Gaidagis G., 2004. Integrative evaluation of the ecological quality of metalliferous streams (Chalkidiki, Macedonia, Hellas)”. Environmental monitoring and Assessment, 91: 59-86.







Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου